Najprościej rzecz ujmując organizacja formalna jest zaplanowana. Ustanawia również swój zbiór zasad, procedur czy struktur. Nieformalna z kolei tworzy się zupełnie spontanicznie. Nie jest ona określona w żadnym oficjalnym dokumencie. Jednak oczywiście to nie wszystko.
Czym więc jest organizacja formalna, a czym nieformalna? Jakie różnice między nimi występują? I co jeszcze warto o tym wiedzieć? Odpowiedzi na wszystkie te i jeszcze inne pytania znajdują się poniżej. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.
Organizacja formalna – czym jest
Organizacja formalna, tak jak wspomnieliśmy wcześniej, jest wcześniej zaplanowana. Określa również zbiór zasad, procedur i struktur. Te z kolei umożliwiają uporządkowanie działania organizacji. Bazuje ona przede wszystkim na podziale pracy. Na określaniu różnych poziomów władzy oraz kreowania kanałów służących do komunikacji między wszystkimi pracownikami.
Struktura i wszystkie wytyczne planowane u organizowane są przez administratorów organizacji. Zazwyczaj zapisywane są w dokumentach. znajdują swoje odzwierciedlenie w standardach i schematach organizacyjnych. Wszystkie zapisane tam zasady i procedury muszą być przestrzegane przez wszystkich członków organizacji.

Elementy organizacji formalnej
Do najważniejszych składników tego rodzaju organizacji należą:
- Właściwie zdefiniowany zestaw zasad, norm i procedur. Wszystko to zostało oczywiście wcześniej zaprojektowane i stworzone po to, aby osiągnąć jakiś konkretny cel czy zadania.
- Cele i strategie. Te elementy definiowane są jako krótko albo długoterminowe cele. Do tych celów zaliczają się również strategie ich osiągania.
- Status symboliczny. Struktura nadaje każdemu członkowi organizacji status. Ten odpowiada ich pozycji i względnej władzy.
- Zdefiniowane działania. Organizacja określa działania każdego ze wszystkich członków organizacja. Ustala się wówczas obowiązki i ewentualne ograniczenia.
- Kanały komunikacji. Ustala się kanały komunikacji. Mają one być zgodne z hierarchią oraz wszystkimi procedurami i zasadami organizacji.
- Procedury koordynacyjne. Ten element odpowiada za wskazanie procedur oraz mechanizmów wszelkich działań poszczególnych członków organizacji.
Zalety organizacji formalnej
- Jedność celów oraz wszelkich wysiłków.
- Przejrzysta hierarchia dowodzenia oraz kontrolowania.
- Właściwie określone relacje, obowiązki oraz odpowiedzialność.
- Stabilność, balans oraz przewidywalność.
- Wspomaganie koordynacji oraz kontroli.
Wady organizacji formalnej
- Jest mniej nowoczesna i adaptacyjna.
- Wymaga więcej formalności oraz nie jest elastyczna.
- Wolniejsze i bardziej długotrwałe podejmowanie wszelkich decyzji.
- Czasami nieskuteczne przepływy informacji.
- Brak osobistego czy indywidualnego spełnienia.
Organizacja nieformalna – czym jest
Tak jak wspomnieliśmy już wcześniej organizacja nieformalna tworzy się w sposób spontaniczny. Kreują ją członkowie grupy, dzieląc wspólnie nie tylko przestrzenie, ale i zadania czy działania. Nie jest to organizacja wskazana w ustawie i żadnym dokumencie. Powstaje przede wszystkim z przyjaźni, czasem rywalizacji albo antagonizmu. Co się na nią składa? Głównie zachowania, relacje zawodowe i osobiste oraz interakcje społeczne między osobami na różnych szczeblach hierarchii.
Składniki organizacji nieformalnej
Do głównych elementów tego typu organizacji zaliczają się:
- Przyjaźń albo antagonizm. Wśród wszystkich członków danej grupy tworzą się albo przyjaźnie albo antagonizmy. Te związki bazują na cechach osobowości poszczególnych osób z organizacji. Dosyć trudno jest je modyfikować. Czasem jest to zupełnie niemożliwe. Szczególnie wówczas, gdy ich charaktery są silne.
- Status. Czyli określona pozycja, która przypisywana jest poszczególnym osobom z grupy. Przypisuje się ją bazując na roli, jaką osoby te pełnią w organizacji.
- Spontaniczna współpraca. Ci, którzy mają wspólne hobby, zainteresowania albo nawet powinowactwo zaczynają spontanicznie ze sobą współpracować.
- Powtarzające się wzorce w postawach i związkach. Wato wiedzieć, że wszyscy mamy tendencję do tworzenia oraz powtarzania pewnych norm zachowań.
Zalety organizacji nieformalnej
- Dosyć szybka i sprawna komunikacja między poszczególnymi osobami w organizacji.
- Organizacja nieformalna spełnia potrzeby społeczne. Takie jak przywiązywanie wagi do potrzeb psychologicznych.
- Prawdziwe opinie. Menedżerowie dzięki nieformalnej strukturze mają możliwość poznawania szczerych opinii pracowników na różne tematy.

Wady organizacji nieformalnej
- Rozpowszechnianie plotek. Według badań sporo informacji rozpowszechnianych w organizacji to plotki.
- Brak systematycznej pracy. Często przez to organizacja nie działa sprawnie ani efektywnie.
- Negatywne wyniki. Gdy organizacja tak jest przeciwna do polityki zarządzania, to trudno jest wprowadzić ją do organizacji.
- Większy nacisk na osobiste zainteresowania. Struktura tego typu organizacji skupia się bardziej na zaspokajaniu osobistych interesów niż interesów związanych z organizacją.
Założyłem ostatnio małą organizację formalną i myślę, czy nieformalna w moim przypadku nie byłaby jednak lepsza. Dzięki za artykuł 🙂 Na pewno wiele z niego skorzystam.