Najprościej rzecz ujmując organizacja formalna jest zaplanowana. Ustanawia również swój zbiór zasad, procedur czy struktur. Nieformalna z kolei tworzy się zupełnie spontanicznie. Nie jest ona określona w żadnym oficjalnym dokumencie. Jednak oczywiście to nie wszystko.

Czym więc jest organizacja formalna, a czym nieformalna? Jakie różnice między nimi występują? I co jeszcze warto o tym wiedzieć? Odpowiedzi na wszystkie te i jeszcze inne pytania znajdują się poniżej. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.

Organizacja formalna – czym jest

Organizacja formalna, tak jak wspomnieliśmy wcześniej, jest wcześniej zaplanowana. Określa również zbiór zasad, procedur i struktur. Te z kolei umożliwiają uporządkowanie działania organizacji. Bazuje ona przede wszystkim na podziale pracy. Na określaniu różnych poziomów władzy oraz kreowania kanałów służących do komunikacji między wszystkimi pracownikami.

Struktura i wszystkie wytyczne planowane u organizowane są przez administratorów organizacji. Zazwyczaj zapisywane są w dokumentach. znajdują swoje odzwierciedlenie w standardach i schematach organizacyjnych. Wszystkie zapisane tam zasady i procedury muszą być przestrzegane przez wszystkich członków organizacji.

Grafika przedstawiająca ludzi z organizacji podczas pracy
Źródło: Pixabay

Elementy organizacji formalnej

Do najważniejszych składników tego rodzaju organizacji należą:

  • Właściwie zdefiniowany zestaw zasad, norm i procedur. Wszystko to zostało oczywiście wcześniej zaprojektowane i stworzone po to, aby osiągnąć jakiś konkretny cel czy zadania.
  • Cele i strategie. Te elementy definiowane są jako krótko albo długoterminowe cele. Do tych celów zaliczają się również strategie ich osiągania.
  • Status symboliczny. Struktura nadaje każdemu członkowi organizacji status. Ten odpowiada ich pozycji i względnej władzy.
  • Zdefiniowane działania. Organizacja określa działania każdego ze wszystkich członków organizacja. Ustala się wówczas obowiązki i ewentualne ograniczenia.
  • Kanały komunikacji. Ustala się kanały komunikacji. Mają one być zgodne z hierarchią oraz wszystkimi procedurami i zasadami organizacji.
  • Procedury koordynacyjne. Ten element odpowiada za wskazanie procedur oraz mechanizmów wszelkich działań poszczególnych członków organizacji.

Zalety organizacji formalnej

  • Jedność celów oraz wszelkich wysiłków.
  • Przejrzysta hierarchia dowodzenia oraz kontrolowania.
  • Właściwie określone relacje, obowiązki oraz odpowiedzialność.
  • Stabilność, balans oraz przewidywalność.
  • Wspomaganie koordynacji oraz kontroli.

Wady organizacji formalnej

  • Jest mniej nowoczesna i adaptacyjna.
  • Wymaga więcej formalności oraz nie jest elastyczna.
  • Wolniejsze i bardziej długotrwałe podejmowanie wszelkich decyzji.
  • Czasami nieskuteczne przepływy informacji.
  • Brak osobistego czy indywidualnego spełnienia.

Organizacja nieformalna – czym jest

Tak jak wspomnieliśmy już wcześniej organizacja nieformalna tworzy się w sposób spontaniczny. Kreują ją członkowie grupy, dzieląc wspólnie nie tylko przestrzenie, ale i zadania czy działania. Nie jest to organizacja wskazana w ustawie i żadnym dokumencie. Powstaje przede wszystkim z przyjaźni, czasem rywalizacji albo antagonizmu. Co się na nią składa? Głównie zachowania, relacje zawodowe i osobiste oraz interakcje społeczne między osobami na różnych szczeblach hierarchii.

Składniki organizacji nieformalnej

Do głównych elementów tego typu organizacji zaliczają się:

  • Przyjaźń albo antagonizm. Wśród wszystkich członków danej grupy tworzą się albo przyjaźnie albo antagonizmy. Te związki bazują na cechach osobowości poszczególnych osób z organizacji. Dosyć trudno jest je modyfikować. Czasem jest to zupełnie niemożliwe. Szczególnie wówczas, gdy ich charaktery są silne.
  • Status. Czyli określona pozycja, która przypisywana jest poszczególnym osobom z grupy. Przypisuje się ją bazując na roli, jaką osoby te pełnią w organizacji.
  • Spontaniczna współpraca. Ci, którzy mają wspólne hobby, zainteresowania albo nawet powinowactwo zaczynają spontanicznie ze sobą współpracować.
  • Powtarzające się wzorce w postawach i związkach. Wato wiedzieć, że wszyscy mamy tendencję do tworzenia oraz powtarzania pewnych norm zachowań.

Zalety organizacji nieformalnej

  • Dosyć szybka i sprawna komunikacja między poszczególnymi osobami w organizacji.
  • Organizacja nieformalna spełnia potrzeby społeczne. Takie jak przywiązywanie wagi do potrzeb psychologicznych.
  • Prawdziwe opinie. Menedżerowie dzięki nieformalnej strukturze mają możliwość poznawania szczerych opinii pracowników na różne tematy.
Dłonie kobiety trzymające telefon komórkowy na ciemnym tle
Źródło: Pixabay

Wady organizacji nieformalnej

  • Rozpowszechnianie plotek. Według badań sporo informacji rozpowszechnianych w organizacji to plotki.
  • Brak systematycznej pracy. Często przez to organizacja nie działa sprawnie ani efektywnie.
  • Negatywne wyniki. Gdy organizacja tak jest przeciwna do polityki zarządzania, to trudno jest wprowadzić ją do organizacji.
  • Większy nacisk na osobiste zainteresowania. Struktura tego typu organizacji skupia się bardziej na zaspokajaniu osobistych interesów niż interesów związanych z organizacją.

One Reply to “Jakie są różnice między organizacją formalną a nieformalną – wszystko co warto o tym wiedzieć”

  1. Założyłem ostatnio małą organizację formalną i myślę, czy nieformalna w moim przypadku nie byłaby jednak lepsza. Dzięki za artykuł 🙂 Na pewno wiele z niego skorzystam.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.